افغانستان در تحولات اجتماعی و اقتصادی سال گذشته

 

هرچند که نرخ در سال گذشته نسبت به سال های قبل کمی بالا رفت و این مسئله مشکلات زیادی برای توده های مردم ایجاد کرد...

 

 

محمد اسحاق فیاض

هرچند که نرخ در سال گذشته نسبت به سال های قبل کمی بالا رفت و این مسئله مشکلات زیادی برای توده های مردم ایجاد کرد، بخصوص جلوگیری ایران از ورود تیل به کشور برای توده های مردم مشکلات و سختی های فراوانی را ایجاد کرد، اما آنهم وضعیت اقتصادی کشور از نظر میزان تورم نسبت به دیگر کشورها پایین بوده است. اما با کمال تاسف باید گفت که رشد توسعه و باز سازی در سال گذشته چندان مطلوب نبود و حتی پایین تر از سال های قبل بوده است.

با همه این وضعیت باز هم افغانستان دستآورد ها و تحولات اقتصادیی هم داشت که به ان اشاره می شود.

1- برگزاری کنفرانس بین المللی کابل

مهم ترین دستآورد اقتصادی سال گذشته برای افغانستان برگزاری نشست مهم و بین المللی کابل بود. این کنفرانس که در 7 سرطان یا 19 جولای 2010 در کابل برگزار گردید، مهم ترین نشست بین المللی در داخل کشور برای کمک به افغانستان بود. دولت تلاش داشت با جذب کمک های بین الملی بیشتر برای افغانستان و در اختیار گرفتن مصارف این کمک ها مدیریت مالی عاری از فساد را در افغانستان به نمایش بگذارد.

در این کنفرانس مقامات بیش از 70 کشور، حضور یافته بودند. مهمترین هدفی که دولت افغانستان از این کنفرانس دنبال می کرد و به آن رسید، این بود که بیشترین اختیارات مصرف کمک های بین المللی به خود دولت افغانستان واگذار گردد، زیرا مبلغ 15 میلیارد کمک جامعه جهانی برای افغانستان در کنفرانس بین المللی لندن وعده سپرده شده بود، آنچه باقی مانده بود روند مصرف و طرح های زیربنایی و رو بنایی که باید در سایه این مبلغ ساخته شود و به نتیجه برسد، باید در کنفرانس کابل مورد ارزیابی قرار می گرفت. دولت افغانستان طرح جامعی از بازسازی و طرح های زیربنایی را در مورد سرک سازی، سد سازی، صحت، زراعت و... تهیه دیده بود و آن را به کنفرانس کابل ارایه داد. در سایه این طرح و پروژه ها دولت افغانستان پیشنهاد کرد که نیمی از کمک های بین المللی باید توسط خود دولت افغانستان به مصرف برسد و در این کنفرانس این اختیار به دولت افغانستان داده شد.

دومین دستآورد برگزاری کنفرانس بین المللی در کابل، کسب اعتبار بین المللی برای افغانستان بود.

زیراحضور گسترده نمایندگان کشورهای مختلف و نهاد های بین المللی نشانگر اعتمادی بود که جامعه جهانی به دولت افغانستان پیدا کرده بود. اقای کرزی در این کنفرانس گفت: سیستم های موجود حکومتی در افغانستان نسبت به دیروز نهادینه تر شده و در حال رشد است. ما متعهد هستیم که با جامعه کمک کننده کار نماییم و این اعتماد را برای شان بدهیم تا منابع را از طریق بودجه افغانستان به مصرف برسانند.

هرچند آقای کرزی در این کنفرانس سعی کرد تصویر سالمی از وضعیت اداری و حکومت داری در کشور ارایه دهد و با آمارهایی که از انکشاف دهات و توسعه در کشور سعی کرد جریان رو به گسترش فساد را در کشور بپوشاند، اما او در این کار موفقیت چندانی بدست نیاورد و آمارهای معتبر از گسترش فساد در کشور مانع چنین امری گردید.

 

2- توافق احداث خط لوه گار ترکمنستان به هند

در پنجمین نشست گروه کاری طرح احداث خط لوله گاز ترکمنستان- افغانستان – پاکستان – هند (طرح موسوم به TAPI) با حضور مسئولان و کارشناسان مربوطه چهار کشور مذکور، در 2 میزان (24 سپتامبر 2010) در عشق‌آباد برگزار شد، آنان بر تسریع در اجرای طرح خط لوله گاز ترکمنستان- افغانستان – پاکستان – هند و همکاری همه جانبه در این زمینه تاکید کردند. کشورهای افغانستان، پاکستان، ترکمنستان و هندوستان مسوده چهارچوب اعمار پایپ لاین گاز ترکمنستان را از مسیر افغانستان به پاکستان و هندوستان در ترکمنستان نهایی و امضا نمودند. وحیدالله شهرانی، وزیر معادن گفت این چارچوب جامع دربرگیرنده تعیین مسئولیت های هر چهار حکومت، حجم یا مقدار انتقال گاز به هر سه کشور و مقدار استفاده آن، تعیین تاریخ بخاطر قیمت گذاری گاز و نهائی ساختن فیس ترانزیت و دیگر امور مالیاتی می باشد. شهرانی خاطرنشان ساخت که براساس این چارچوب، هر چهار کشور مکلفند تا موارد یادشده را تا اخیر دسمبر 2010 نهایی ساخته و موافقت نامه بین الحکومتی را که روسای جمهور هر چهار کشور بمنظور حمایت سیاسی جهت تطبیق موثر و به وقت پروژه انتقال پایپ لاین گاز می باشد، امضاء نمایند.

طول این خط گاز 1800 کیلو متر می باشد که 917 کیلو متر آن از خاک افغانستان عبور خواهد کرد و برعلاوه عواید دولت از بابت فیس ترانزیت ، مطابق به مسیر تعیین شده نقاط عمده دارای نفوس قابل ملاحظه مستقیماً از این گاز استفاده خواهند کرد . درجریان اعمار لوله گاز و بعداز آن این پروژه بزرگ هزار ها فرصت های شغلی را درداخل افغانستان ایجاد می نماید و به گفته شهرانی این پروژه علاوه از مفاد قابل ملاحظه اقتصادی درابعاد مختلف ، در بالا بردن اهمیت افغانستان در فراهم کردن زمینه همکاری های اقتصادی درمنطقه خیلی مهم است.

براساس چشم اندازی که بای احداث این خط لوله در نظر گرفته شده است، این پروژه تا پایان سال 2014 میلادی تکمیل و به بهره برداری سپرده خواهد شد.

از سوی دیگر ترکمنستان با افغانستان از یک جهت دیگر نیز باید همکاری های بیشتری داشته باشند، زیرا افغانستان و ترکمنستان از حوزه گاری مشترک برخور دارند و نیز در صورت کاوش های گازی و نفتی ممکن است معادن بیشتری را در نوارمرزی دو کشور به صورت مشترک پیدا کنند. براین اساس هردو کشور نیاز مند همکاری های بیشتر باید دیگر هستند.

به همین منظور دومین نشست کاری کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی و تجارتی افغانستان و ترکمنستان نیز در سال گذشته در کابل برگزار گردید. در این نشست عبدالهادی ارغندیوال، وزیر اقتصاد ریاست هیئت افغانی و اتا جان مولا نف، سفیر ترکمنستان در کابل ریاست جانب ترکمنستان را به عهده داشت. ارغندیوال با ارائه پیشنهادهای متعدد خواهان عقد قرار دادهای جداگانه در عرصه های مختلف بین مسؤلان افغانستان و جهموری ترکمنستان گردید.

 

3- کنفرانس لندن برای استخراج معادن کشور

سال گذشته در 27 جون 2010کنفرانسی دیگری در مورد افغانستان در لندن برگزار گردید که درست بعد از برگزاری کنفرانس بین المللی لندن در سال 2009 بود. هدف اساسی این سمینار پیداکردن راهکار اساسی برای استخراج معادن افغانستان و به داوطلبی گذاشتن معادن کشورما برای شرکت های خارجی بود.

حدود 60 سرمایه گذار و بانکدار از کشورهای مختلف دنیا در لندن کنارهم جمع شدند تا به بررسی فرصتهای سرمایه گذاری در منابع معدنی افغانستان بپردازند. این کنفرانس فرصت های سرمایه گذاری در معادن افغانستان نام گذاری شده بود.

هیئتی به ریاست وحید الله شهرانی وزیر معادن در این کنفرانس شرکت کرداند. او در این کنفرانس در مورد اهمیت معادن افغانستان برای آوردن ثبات در کشور و منطقه صحبت نمود و با استفاده از نقشه ژئولوژیکی افغانستان دریک توضیح مفصل، ظرفیت های معدنی افغانستان را برای شرکت کنندگان کنفرانس توضیح داد و گفت، افغانستان دارای ذخایر غنی معدنی در نقاط مختلف کشور است و تحقیقات انجام شده در خاک افغانستان نشان می دهد که این کشور به ارزش 1 تا 3 هزار میلیارد دالر منابع معدنی دارد. منابع غنی طلا در تخار، بدخشان و غزنی وجود دارد، ذخایر سرشار مس و آهن در مرکز و جنوب افغانستان وجود دارد و منابع قابل توجه نفت و گاز در شمال افغانستان دست نخورده مانده است. در این کنفرانس همچنین مشخص شد که قرار است تا اوایل همین سال روند داوطلبی برای استخراج معادن گاز و نفت شمال افغانستان که ارزش آن به بیش از یک و نیم میلیار دالر می رسد، نیز آغاز شود.

براساس گزارش وزارت معادن طی سه سال گذشته بیش از چهارصد معدن درمناطق مختلف کشور کشف شده است. اما ازاین تعداد معادن شاید به تعداد انگشت هم استفاده نگردیده است. اگر از برخی از معادن مانند معادن زغال سنگ و برخی از سنگ های قیمتی استفاده شده کاملا به صورا غیر فنی بوده است. در حالی که افغانستان بهترین مس جهان را دارد و از مرغوب ترین معدن آهن دنیا برخوردار می باشد و نفت و گاز به اندازه ای دارد که می تواند در صورت استفاده درست از این منابع، نیاز افغانستان را به نفت و گاز برطرف نماید. اما خود به خارج وابسته است و با بسته شدن مرز هرات به روی تیل های وادارتی توسط ایران یک بحران در کشورما به وجود آمد.

4- کاهش تولید مواد مخدر در کشور

یکی از تحولات اقتصادی سال گذشته کاهش نسبی مواد مخدر در سال گذشته در کشور بود. سال گذشته در 20 ولایت کشور تریاک کشن نگردید و نیز ولایت هایی که قبلا به امپراطور تولید تریاک لقب یافته بود نیز کشت اندکی صورت گرفت و در نتیجه محصول تریاک در افغانستان در سال گذشته کاهش چشم گیری یافت. این که چرا کشت تریاک در کشور کاهش یافت دو علت اساسی داشت یکی شیوع بیماری گیاهی در مناطق جنوبی کشور بود که سبب کاهش تولید خشخاش این مناطق گردید و عامل اساسی دیگر پایین بودن قیمت تریاک در داخل کشور بود و این موضوع سبب گردید که کشاور زان چندان رغبتی به کشت تریاک نشان ندهند.

اما با کاهش تولید مواد مخدر در کشور قیمت تریاک به ناگهانی بسیار زیاد بالا رفت و امسال این گمانه وجود دارد که بازهم کشت تریاک افزایش پیدا کند.

5- افزایش آمار اعتیاد در کشور

در عین حالی که در سال گذشته تولید تریاک کاهش نسبی داشت، براساس آمارهای منتشره میزاد اعتیاد افغانها به موادمخدر سال گذشته افزایش پیداکرد. بر اساس گفته مقامات دولتی افغانستان و نیز تحقیقات سازمان ملل، بیشتر معتادین کشور در گروه سنی 15 سال تا 64 سال قرار دارند که وجود این تعداد معتاد دو برابر متوسط جهانی نسبت به دیگر کشورها است. در گزارش سازمان ملل آمده است که 80 درصد معتادان را جوانان و مردان، 13 درصد را زنان و 7 درصد را نوجوانان و کودکان تشکیل می دهند.

در این میان در افغانستان تنها ده فیصد از این معتادین به مراکز درمانی ترک اعتیاد در ‪۲۱ولایت دسترسی دارند و این رقم نشان می‌دهد که افراد برای ترک اعتیاد در کشور با مشکلات فراوانی رو برو هستند و 90 درصد از این افراد وقتی در دام اعتیاد گرفتار می شوند، مسیر جز مرگ راه دیگری را فرار روی خود شان ندارند.

در سالهای اخیر میزان اعتیاد مردم به صورت گسترده و وحشت ناکی بالا رفته است، طوری که در سال گذشته میزان ابتلای افغانها و بخصوص جوانان به مواد مخدر دو برابر شده است.

معضلات متعدد اجتماعی از قبیل بی کاری، نبود تفریح و سرگرمی سالم، عقب ماندگی و فقر، ارزانی مواد مخدر، جنگ و فشارهای روانی و نیز معتادانی که از خارج به افغانستان آمده و عامل اعتیاد در میان جوانان شده اند، از عوامل اصلی گسترش اعتیاد در میان مردم به شمار می رود، اما تاکنون هیچ نهادی تاکنون عوامل گسترش اعتیاد را به صورت علمی بررسی نکرده و برای رفع این مشکلات این مشکل تلاش های لازم را انجام نداده اند.

بسیاری از کارشناسان کارکردهای دولت و جامعه جهانی را در امر مبارزه با مواد مخدر کمرنگ می دانند و می گویند که فعالیت مافیای مواد مخدر روند مبارزه با مواد مخدر را نه تنها با چالش روبرو ساخته بلکه آن را ناکام کرده است.

ارزانی مواد مخدردر داخل کشور از یک سو و روی آوری کشورهای مصرف کننده مواد مخدر به دارو های روانگردان بجای تریاک و هیرویین از سوی دیگر سبب عدم استقبال از تریاک افغانستان شده است و این خود عاملی شده است که افغانها بجای فروش این مواد افیونی خود آن را مصرف نموده و در دام آن گرفتار گردند.

6- مسیر جدیدی برای قاچاق مواد مخدر

سال گذشته مسیر جدیدی برای قاچاق مواد مخدر بازگردید و آن شمال کشور و مسیر تاجیکستان به کشورهای آسیای مرکزی و روسیه بود.

مواد مخدری که از افغانستان به کشورهای همسایه شمالی انتقال داده می شد، به جای آن در ولایات شمال، اسلحه آورده می گردید. شماری از مسوولین محلی و مردم در ولایت کندز و تخار که با تاجکستان سرحد دارد، گفتند که قاچاقبران و مخالفان مسلح دولت، مواد مخدر را به سرحد تاجکستان قاچاق نموده و بجای آن، سلاح را وارد می کنند. به گفتۀ آنها، حضور پولیس سرحدی در برخی ساحات ضعفیف بوده و مخالفان مسلح از همین خلاء استفاده نموده و دست به قاچاق مواد مخدر و سلاح میزنند.

7- توقیف تانکرهای تیل در مرز ایران

یکی از تحولات اقتصادی دیگر سال گذشته توقیف تانکرهای تیل افغانستان توسط ماموران ایرانی در مرز ایران و افغانستان بود. در حالی که افغانستان حق ترانزیت این تانکرها را داده بود، اما مقامات ایرانی بدون دلیل اقدام به توقیف این تانکرها کردند.

تلاش های مقامات افغانی در این زمینه نتیجه نداد، فهیم معاون اول ریاست جمهوری به ایران سفر کرد و نیز چندین مقامات بلند پایه افغانی بازهم به تهران آمدند، اما مشکل تانکرهای تیل حل نگردید، مقات ایرانی دون این که دلیل آن را ذکر کنند وقت کشی می کردند و سرانجان ادعا کردند که این تانکرها برای ناتو حمل می گردید، اما دولت افغانستان و نیز ناتو به شدت آن را تکذیب کردند و گفتند که ناتو نیازی به مسیر وارداتی با ایران ندارد، بلکه برای خود مسیر های مشخصی دارد و از انجا نیازمندی های خود را وارد می کند.

این توقیف ها سبب گردید قیمت تیل افزایش سرسام اوری پیدا کند و تا دو برابر بالا برود. این افزایش روی مردم فقیر و بی بضاعت تاثیر بسیار مخرب و زیانبار گذاشت و موجب نفرت عمومی از همسایه گردید، در نتیجه مردم در چند شهر افغانستان دست به تظاهرات زدند.

کاری که به آسانی قابل حل بود خود به یک مشکل سیاسی و نزاع میان دوکشور تبدل گردید و خشم مردم را در قالب تظاهرات سبب گردید. سر انجام این غایله پس از دل مکدری ها و بعد از حدود دوماه کشمکش و تلاش تانکرهای تیل را ایران اجازه داد تا وارد افغانستان گردد.

بسیاری از کارشناسان مسائل سیاسی منطقه معتقدند ایران در تصمیم گیری در این رابطه اشتباه کرد. مقامات ایران مدعی شده بودند که هدف آنها از ممنوعیت انتقال تیل از طریق خاک آن کشور به افغانستان بیم از مورد استفادهء قرار گرفتن این مواد توسط نیروهای بین المللی مستقر در افغانستان است. ولی با یک نگاه ساده متوجه می شود که این دلیل پوچ است، زیرا اگر قرار بود این مواد وارد بازارهای داخلی افغانستان نشود و مورد بهره برداری نیروهای خارجی قرار گیرد، چرا در هشت سال گذشته این مسیر مسدود نبود؟

 

8- تداوم فقر و بیکاری در کشور

بیکاری و فقر اقتصادی از اصلی ترین مشکل مردم در کشور به حساب می رود و این چالش همچنان در سال گذشته مانند سال های پیشین ادامه پیدا کرد و اندکی هم به آن افزوده گشت.آگاهان امور نیز بر این باورند که بیکاری سبب دلسردی مردم نسبت به دولت گردیده و باعث می شود که شماری از جوانان با مخالفین مسلح همکاری کنند. در حالیکه بیشتر از هشت میلیون تن در کشور بعنوان نیروی مستعد به کار محسوب می شوند، اما مسئولین وزارت کار و امور اجتماعی می گویند که بیش از سه میلیون تن از بیکاری رنج می برند.

یکی از مهم ترین معضلات اجتماعی درافغانستان نبود کار و اشتغال در کشور می باشد، بی کار در افغانستان در طی 9 سال اخیر به یکی از مهمترین دغدغه های اجتماعی تبدیل گردیده است که دولت افغانستان و نیز نهاد بین المللی در راستای توسعه بهبود اجتماعی درافغانستان تلاش می کنند، نیز از حل آن عاجز آمده اند.

براساس آمارهای رسمی که از سوی سازمان ملل درافغانستان انتشار یافته است بیش از 40 درصد مردان و بیش از 60 درصد زنان درافغانستان بیکار هستند. کسانی که آمار شان در لیست افراد شاغل یا صاحب کار قرار گرفته اند نیز کسانی هستند که بسیاری از آنان شغل دایمی ندارند، بلکه در آمد کوتاه مدت یا منقطع دارند و دولت افغانستان این افراد را جزء افراد بیکار به شمار نیاورده اند، به عنوان مثال کارگران ساختمانی سر چهار راه ها که هر صبح گاه در سر هرچهار راه بیش از هزار نفر منتظر کار می مانند و از این جمع فقط یک درصد شان در ان روز به کار می روند و بقیه شان هم چنان بیکار به خانه بر می گردند، دولت افغانستان همه این افراد را جزء کارگران شاغل یا صاحب کار به شمار آورده اند.

اتحادیه ملی کارگران اعلام کرده است که 70 در صد از باشندگان کشور به کار دائمی دسترسی ندارند.

این آمار نشانگر این حقیقت است که در واقع میزان بیکاری در افغانستان میان مردان نه 40 درصد بلکه 70 در صد می باشد، زیرا اشتغال و در آمد تعریف خاصی دارد که افراد با برخورداری از این ویژگی ها می تواند فردی دارای شغل به شمار برود، در حالی که در افغانستان کار ساختمانی از طریق نشستن سر چوک و یا دست فروشی به هیچ معیاری برای اشتغال و کار گری مطابقت ندارد و نمی تواند آن را شغل به شمار آورد، در حالی که بسیاری از مردم کشورما در شهر ها به این گونه کارها اشتغال دارد.

به همین دلیل اتحادیه ملی کارگران کشور افزایش بیکاری را یکی از انگیزه های افزایش ناامنی در کشور می داند و از نهادها و کشورهای کمک کننده می خواهد تا زمینه کار را برای افغانها در داخل و خارج کشور فراهم نمایند

9- کمبود امکانات صحی

موسسه غیر دولتی آکسفام در سال گذشته اعلام کرد که یک چهارم از جمعیت افغانستان، دسترسی به هیچگونه مراقبت های صحی ندارند. باربارا استاکینگ، رییس این موسسه می گوید، خدمات بهداشتی و درمانی در افغانستان طی سه دهه جنگ به شدت آسیب دیده و افغانستان بالاترین رقم مرگ و میر را در جهان دارد.

این نهاد خیریه بین‌المللی که برای مبارزه با فقر و بی‌عدالتی در بیش از صد کشور جهان فعالیت دارد، افغانستان را یکی از فقیر‌ترین کشورهای دنیا می‌‌داند که از هر پنج کودک زیر پنج سال، یک تن آن به دلیل عدم دسترسی به خدمات صحی در افغانستان از بین می رود.

کمبود مراقبت‌های صحی زنان و کودکان یکی از مهمترین چالش‌ها فراروی زندگی زنان به شمار می‌رود، هرچند وضعیت سلامت زنان هرسال بهبود نسبی پیدا می‌کند، اما بازهم افغانستان یکی از کشورهایی است که بیشترین آمار مرگ و میر کودکان و زنان را هنگام زایمان دارد.

بر اساس آمار یونیسف در سال 2002 میزان مرگ و میر مادران از 100000 مادر 1600 می‌باشد که افغانستان مقام دوم را در جهان از جهت مرگ و میر مادران دارد. عوامل مرگ و میر مادران عبارت است از فقر، عدم دسترسی به امکانات صحی، و مراقبتهای فوری زایمان، ازدواجها و زایمان‌های زود رس، بارداری زیاد، عدم موجودیت مراقبت های قبل از ولادت و بعد از ولادت، بدی تغذیه و... می‌باشد.

براساس این گزارش دسترسی به خدمات صحی باروری فقط 17% امکانات صحی را در کشور تشکیل می‌هد، رسم و رواجهای فرهنگی، تداوی زنان را توسط دکتران و پرستاران مرد، به مشکلات زیادی رو به رو ساخته است، نزدیک به 40% امکانات صحی اولیه، کارمندان صحی زن ندارند، اکثر ولادت‌ها(84%) در خانه‌ها صورت گرفته و فقط 3/14% ولادتها توسط دایه آموزش دیده و مجرب صورت می‌گیرد، تقریباً 87% مرگ مادران قابل جلوگیری است.

مرگ اطفال از هر هزار کودک 257 طفل تلف می‌شود، از هر چهار طفل یک طفل از بین می‌رود که بالاترین رقم را در جهان نشان می‌دهد، تقریباً 69% بیماران سل را در افغانستان زنان تشکیل می‌دهند.

در نتیجه در هر 30 دقیقه 1 زن بر اثر مسائل بارداری جان می‌بازد که رقم این مرگها از هر 1000 نفر زن 16 تن می‌باشد که 60 برابر کشورهای صنعتی است.

10- گسترش فساد اداری

آرنولد فیلدز رییس اداره نظارت از خدمات بازسازی در افغانستان در اجلاس استماعیه ای که در کنگره امریکا داشت گفت: «صادقانه باید بگویم که از سال 2009 به بعد در افغانستان توجه کم به مبارزه با فساد صورت گرفته است و من متاسفم که با وجود سرمایه گذاری پنجصد ملیارد دالری ما در افغانستان، این کشور امروز از نگاه فساد اداری، در صدر لیست کشورهای قراردارد که فساد در آن به اوجش رسیده است.»

بر اساس تحقیق اخیر سازمان ملل متحد موضوع فساد اداری یکی از بزرگ ترین نگرانی ها در افغانستان است که گاهی نسبت به مسایل امنیتی هم نگران کننده تر می باشد. بر اساس این تحقیق که از سوی مرکز تحقیقاتی راند صورت گرفته است، پولی که در افغانستان رشوه داده می شود مساوی است با یک چهارم حصه عواید خالص سالانه افغانستان.

سال گذشته یکی از موسسات تحقیقاتی، تحقیقی را در ده ولایت افغانستان انجام داده بود که نشان می داد،هر خانواده افغان به طور متوسط برای اجرای کارهای شان در ادارات دولتی، سالانه حدود صد دالر آمریکایی رشوه می دهند. مسئولان این اداره می گویند، افرادی که در این بررسی با آنان مصاحبه شده، ابراز کرده اند که برای اجرای نصف خدمات دولتی به پرداخت رشوه نیاز داشته اند. مسئول این اداره می گوید معافیت و عدم حسابدهی مامورین دولتی نسبت به آنچه انجام داده اند، از عوامل تقویت کننده فساد در افغانستان است و این روند بیشتر افغانها را نسبت به دولت مرکزی بی باور کرده است. در این بررسی آنان به این نتیجه رسیده اند که بیش از نصف مصاحبه شوندگان پرداخت پول را مهمترین وسیله ترویج فساد ادارى در افغانستان خوانده اند که به گفته آنها با استفاده از آن مقام های دولتی در برخی موارد خریداری می شوند، تصامیم دادگاه ها به نفع افراد تغییر می کند و نیز ممکن است که با پرداخت پول، پولیس از پیگرد مجرمین صرف نظر کند.

این آمار فقط در مورد طبقات پایین ماموران دولتی میباشد، مقامات بلند پایه دولتی که دست کلانی در فساد دارند کمتر در این گونه گزارشات انعکاس یافته است.

نتیجه

به هرحال افغانستان در سال گذشته با حوادث خونین و تحولات متعدد سیاسی از مرحله سخت و دشوار عبور کرد که انتخابات پارلمانی مهم ترین تحول سیاسی بود و نیز معین شدن جدول زمان بندی خروج نیروهای خارجی از افغانستان مهم ترین تحول به شمار می رفت.

با ان که افغانستان در زمینه توسعه دستآوردهای کلانی نداشت، اما همچنان در آینده ای چشم دوخته است تا با کمک جامعه جهانی بخشی از الام مردم این کشور در سایه توسعه بیشتر التیام پیدا کند. هرچند براساس تحلیل و برداشت بسیاری از کار شناسان نظامی و سیاسی سال جاری در افغانستان بازهم سال خونین تر از گذشته خواهد بود و باردیگر با شروع شدن بهار اتش جنگ شعله های وحشت ناک خود را خواهد گستراند و بازهم کشور در یک دور جدید در دایره دیگری از خشونت ها گرفتار خواهد شد. اما افغانها هنوز هم به آینده بهتر و فردای با صلح و صفا چشم امید دوخته اند، فردای که سه دهه است انتظارش را می کشند و ممکن است چندین دهه دیگر هم انتظار بکشند.