معرفی و بیوگرافی شکر دخت جعفری دختری از ولایت دایکندی، مبتکرآب و روشنایی برای درمان سرطان

شکردخت جعفری، مخترع ولایت دایکندی، کشف روش جدید تداوی سرطان و برنده جایزه اختراع سال 2016 بریتانیا شد...

شکردخت جعفری در ولسوالی بندر-سنگ تخت ولایت دایکندی دیده به جهان گشود. هنوز کودک خردسالی بیش نبود که خانواده اش به دلیل تهاجم نیروهای شوروی به افغانستان و بمباران محل سکونت آنها مجبور به ترک وطن شده و در سال  1362(1983 م)به کشور ایران مهاجر گردد. پدر شکردخت از معدود کسانی بود که دخترش را به عوض کار در کوره های اجرپزی، به مکتب فرستاد و وی هم با تلاش و پشتکاری که از خود نشان داد، توانست در سال 1375 برای گذران دوره لیسانس خود ابتدا وارد دانشگاه علوم پزشکی تهران در رشته تکنولوژی رادیولوژی شود و سپس لیسانس خود را از دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال 1379(2000 م) بدست آورد. در سال 1383 (2004 م)همراه همسر و فرزند خود به افغانستان بازمی گردد و در پوهنتون طبی کابل به عنوان استادیار شروع به کار می نماید .

علاوه بر آن وی مسولیت های دیگر را هم بر عهده می گیرد:

مسوولیت سوپروایزری بخش رادیولوژی شفاخانه اطفال فرانسویها ، نمایندگی وزارت تحصیلات عالی در کمیسیون مستقل انرژی اتمی افغانستان و از موسسین این کمیسیون.   کانترپارت پروژه تاسیس مرکز رادیوتراپی در پوهنتون طبی کابل با سازمان بین المللی انرژی اتمی از سال 1387(2008 م) تا میزان 1391(2012 م) ، بدست اوردن تأئیدیه سازمان بین المللی انرژی اتمی برای ساخت دو پروژه ای مرکز رادیولوژی و براکی تراپی.

 

 

 

 در سال 1389 (2010 م) تحت بورسیه سازمان بین المللی انرژی اتمی برای گذراندن دوره ماستری در رشته مدیکال فیزیک در دانشگاه ساری(University of Surrey)  عازم کشور انگلستان می شود و در حالیکه با درجه اعلی از دوره ماستری فارغ التحصیل می شود یکی از بورسیه های دوره دکتری این دانشگاه را از آن خود می سازد. ایشان هم اکنون دانشجوی سال دوم دوره دکتری در مرکز فیزیک هسته ای و تشعشع می باشد.حاصل کار وی تا به حال، نشر دو مقاله علمی، ارائه چهار مقاله علمی دیگر در حال نشر، در مجلات معتبر ساینس جهان وانجام سه سخنرانی علمی در کنفراسنهای بین المللی می باشد.  پروژه تحقیقاتی ایشان موفقیت بسیار چشمگیری به همراه داشته است که دانشگاه ساری آنرا اینطور بیان می کند: 

" پروژه تحقیقاتی شکردخت، براساس یافتن یک جایگزین برای دوزیمترهای متعارف و معمول پایه گذاری شده است که محدودیتهای موجود آنهارا با هزینه کم رفع نماید. وی با استفاده از تحقیقات پروفسور دیوید برادلی( David Bradley) که از فیبرهای نوری(optical fibres)  به عنوان دوزیمتر استفاده می نماید کار خود را شروع کرد و سپس به انواع دیگری ازمواد شیشه ای  فکر نمود که هم مقاومت بیشتری داشته باشد و هم شفافیت سه بعدی ارائه نماید، چرا که فیبر نوری بسیار شکننده است و عملا با آن میتوان شعاع را در یک بعد اندازه گرفت.

شکردخت میگوید: "در دوران طفولیت از دانه های شیشه ای برای ساختن گردنبند استفاده میکردم تا بدینوسیله درآمدی کوچک داشته باشم و این ایده اولیه را به من داد تا از این دانه های ارزان برای ایجاد دوزیمتر تی ال (ترمولومینسنت/ TL thermoluminescent) استفاده نمایم". وقتی که این نظریه در لابراتوار مورد آزمایش قرار گرفت، شکردخت دریافت که نه تنها دانه های شیشه ای بسیار ارزانتر از دوزیمترهای متعارف هستند - قیمت هردانه دوزیمتر صرف چند پنس تمام می شود در قیاس با 30 پوند - بلکه آنهاعملکرد به مراتب بهتری در طیف وسیعی از پارامترهارا نیز ارائه کردند.

هدف از رادیوتراپی، کنترل دانه سرطانی با حداقل آسیب به انساج نورمال است. پیشرفت های اخیر در عرصه رادیوتراپی  دوزیمترهای با سایز بسیار کوچک،  دقت و صحت اندازه گیری بسیار بالا را می طلبد، اما بسیاری از دوزیمترها قادر به پاسخگویی این نیاز نیستند زیرا نمی توانند با دقت کافی دانه سرطانی را در هنگام شعاع گیری تحت کنترول دقیق قرار دهند و یا اینکه تحت شرایطی از قبیل اندازه گیری دوز شعاعی کم و یا اندازه گیری شعاع از زاویه های مختلف قادر به پاسخ مناسب نیستند. شکردخت دریافت که این دانه های شیشه ای دارای سطح بسیار بالایی از دقت می باشند و پاسخ دهی آنها با عوامل محدود کننده برای دوزیمترهای متعارف متاثر نمی گردد و همچنین در طیف وسیعی از دوز شعاعی جواب می دهند.

وی همچنین توانست راهی برای کاهش حساسیت نوری دوزیمترهای شیشه ای - که به طور بالقوه می تواند باعث تخمین اضافی دوز شعاعی شود- بیابد که نوعی پروسه ذخیره سازی دوزیمترهای شیشه ای در تاریکی به دنبال یک فرآیند پخت اولیه است. وقتی این دوزیمترها با استفاده از سیستم TLD (thermoluminescent dosimetry) که در بسیاری از بیمارستان های رادیوتراپی متعارف ومعمول است مورد ارزیابی قرار گرفتند "fading rate" ( که به موجب آن اطلاعات اندازه گیری از بین می رود) در حدود 10/. درطول یک ماه را از خود نشان دادند در مقایسه با سایر دوزیمترهای متعارف همجنس که 25/. – 60/.اطلاعات را در یک ماه از دست می دهند.

و این در حالیست که این راه حل شکردخت در خصوص دوزیمتری رادیوتراپی بسیار کابردهای بالقوه دیگری هم دارد، همانند اندازه گیری شعاع در انفجارات هسته ای و یا در موارد صنعتی، وی معتقد است که این روش در مراقبتهای صحی مریضان سرطانی بیشترین تاثیر را خواهد داشت. ایشان مقاله تحقیقی خود را در اولین کنفرانس بین المللی دوزیمتری که در شهر پراگ برگذار شده بود در تاریخ 22 جون ارائه نمود.

خانم جعفری گفت: "کنفرانس بسیار خوب پیش رفت و بسیاری از محققین شرکت کننده در کنفرانس به کارهای من علاقه مند شدند و برخی از آنها گفتند که از کار من الهام گرفتند. من اولین محقق از افغانستان بودم که  در این نوع کنفرانس علمی شرکت نموده است که نشان دهنده چهره دیگری از افغانستان به غیر از جنگ به مردم جهان است"." [i]

نشر این خبر توسط دانشگاه ساری، انعکاس بسیار گسترده ای در شبکه های اجتماعی و خبری مانند فیس بوک، مطبوعات ریاست جمهوری افغانستان و تلویزیون آشنا - صدای آمریکا داشته است و همچنین برخی از شبکه های خبری داخلی، وزارت تحصیلات عالی و شبکه خبری فارسی بی بی سی نیز با ایشان تماس گرفته است تا آنها نیز این خبر را نشر نمایند.

شکر دخت همزمان با تحصیل، به عنوان آموزشیار در لابراتوار مرکز فیزیک هسته ای و تشعشع،  و به عنوان  مدیکال فیزیسیست در شفاخانه رویال سار (The Royal Surrey County Hospital)گلدفورد(Guildford)  مشغول به کار است.

منبع:جمهوری سکوت

"شکردخت جعفری" برنده جایزه اختراع زنان سال 2016 بریتانیا شد

دانشگاه ساری (surrey) بریتانیا خبر داده است که شکردخت جعفری، دانش‌آموخته اهل افغانستان دوره دکترای این دانشگاه در رشته فیزیک طبی، به خاطر اختراع روش جدید مداوای سرطان، برنده جایزه اختراع زنان سال 2016 بریتانیا شده است.

این رقابت سرتاسری در بریتانیا از سوی نهاد نوآوری دولت بریتانیا به نام (Innovate UK) راه‌اندازی و برای هر برنده،50 هزار پوند انگلیسی جایزه تعیین شده بود.

هدف از برگزاری این رقابت سرتاسری، به چالش کشاندن کمبود تعداد زنان کارآفرین در بریتانیا گفته شده است.

دانشگاه ساری گزارش داده، کمپنی شکردخت جعفری (TrueInvivo) روش دقیق‌تر پرتودرمانی را فراهم کرده و زمینه معالجه را با هدف‌گیری دقیق تومورها (دانه‌های سرطانی) به جای هدف‌گیری حجره‌های سالم، مساعد می‌سازد.

شکردخت گفته است مرگ پدرش به دلیل ابتلا به بیماری سرطان، باعث شده تا او تخصص‌اش را در قسمت دوزیمتری (Dosimetry)  یا مانیتورینگ پرتودرمانی بگیرد.

مسوولان مرکز تحقیقات این دانشگاه گفته‌اند که طرح خانم جعفری در زمینه پرتودرمانی بر اساس تحقیقات پروفسور دیوید برادلی انجام شده که در آن از فایبرهای شیشه‌ای استفاده می‌شد، ولی این روش هزینه‌بر و انجام آن مشکل بود. اکنون خانم جعفری در تحقیقات خود به روش موثرتر و ارزان‌تری دست یافته است.

خانم جعفری گفته که او در کودکی از مهره‌های شیشه‌ای در ساختن گردنبدهای ارزان‌قیمت برای به دست آوردن پول استفاده می‌کرد و این موضوع به او ایده داد تا بتواند از این مهره‌ها جهت ساخت وسیله‌ای ارزان‌قیمت و بهتر به منظور پرتودرمانی بهره ببرد.