قانون مبارزه علیه ارتشاْ و فساد ادارى در افغانستان
این قانون در روشنى احکام مادهْ پنجاهم و جزء سوم مادهْ هفتاد و پنجم قانون اساسى به منظور تنظیم امور مربوط به مبارزه علیه ارتشاْ و فساد در تمام ادارات دولتى، تصدیها و مؤسسات مختلط، خصوصى و غیر دولتى ایکه طرف قرارداد یا معامله با ادارات دولتى باشد، وضع گردیده است...
قانون مبارزه علیه ارتشاْ و فساد ادارى در افغانستان
فصل اول
احکام عمومى
ماده اول:
این قانون در روشنى احکام مادهْ پنجاهم و جزء سوم مادهْ هفتاد و پنجم قانون اساسى به منظور تنظیم امور مربوط به مبارزه علیه ارتشاْ و فساد در تمام ادارات دولتى، تصدیها و مؤسسات مختلط، خصوصى و غیر دولتى ایکه طرف قرارداد یا معامله با ادارات دولتى باشد، وضع گردیده است.
ادارهْ مسؤل: مادهْ دوم:
(۱) مرجع اساسى بازرسى و تنظیم امور مربوط به مبارزه علیه جرایم ارتشاْ و فساد ادارى، ادارهْ مبارزه علیه ارتشاْ و فساد ادارى بوده که بصورت مستقل تحت نظر رئیس جمهور فعالیت مینماید.
(۲) ادارهْ مبارزه علیه ارتشاْ و فساد ادارى در اجرااْت خویش احکام این قانون و سائر اسناد تقنینى نافذ را ملاک عمل قرار میدهد.
اصطلاحات:
مادهْ سوم: اصطلاحات آتى در این قانون مفاهیم ذیل را افاده مینماید:
۱- اداره: عبارت است از تمام ادارات دولتى اعم از قضاْ، څارنوالى، قواى مسلح، پولیس، امنیت ملى، تصدیها و مؤسسات مختلط خصوصى و غیر دولتى که به نحوى از انحاْ در معامله با دولت قرار میگیرند.
۲- رشوت: عبارت از مفاهیم مندرج مواد (۲۵۴ الى ۲۶۷) قانون جزاء میباشد.
۳- فساد ادارى: عمل خلاف قانون است که توسط کارکنان دولتى و سایر مؤظفین خدمات عامه به مقصد حصول اهداف و منافع شخصى و یا گروهى به اشکال ذیل صورت میگیرد:
- اختلاس و غدر.
- سرقت اسناد.
- اتلاف اوراق و اسناد رسمى.
- تجاوز از حدود صلاحیت قانونى.
- استفاده از امکانات دولتى و اوقات رسمى در امور شخصى.
- امتناع و استنکاف از وظیفه بدون عذر قانونى.
- کتمان حقیقت.
- جعل و تزویر اسناد.
- وانمود ساختن صلاحیت اجراْ و یا امتناع از اموریکه وظیفهْ مؤظف خدمات عامه نباشد.
- تجاوز از حدود صلاحیت قانونى.
- اخذ هر نوع تحفه به منظور اجراى کار در امور مربوط.
- تعلل بى مورد در اجرااْت وظیفهْ محوله.
- رویهْ سؤ مؤظفین خدمات عامه در برابر افراد.
- تطمیع، سفارش، التماس غیر قانونى و واسطه شدن.
- دخیل ساختن ملاحظات قومى، منطقوى، مذهبى و لسانى، حزبى، جنسى و شخصى در انتخاب و استخدام.
۴- مؤظفین خدمات عامه: عبارت از مفهوم مندرج مادهْ (۱۲) قانون جزاْ میباشد.
۵- بازرسى: عبارت است از بررسى ایکه از اجرااْت وزارت ها و ادارات مندرج جزء (۱) این ماده توسط مؤظفین ادارۀ مبارزه علیه ارتشآْ و فساد ادارى بر مبناى اطلاعات حاصله و آثار و علایم جرایم مندرج این قانون صورت میگیرد.
اهداف: ماده چهارم:
اهداف این قانون عبارت اند از:
۱- تشخیص علل و انگیزه هاى فساد در ادارات و اتخاذ تدابیر لازم و مؤثر جهت از بردن آن.
۲- ارتقاْ شفافیت در اجرااْت ادارات و نهاد هاى طرف معامله و قرارداد با دولت.
۳- بازرسى فعالیت هاى مالى و اقتصادى مشکوک ادارات به نحوى که منجر به تقویت و انکشاف اقتصاد ملى، رشد اجتماعى و حصول اطمینان از صحت حساب دهى دقیق دارایى هاى عامه گردد.
۴- تحلیل و ارزیابى فعالیت هاى مالى و اقتصادى و مؤثریت کارى ادارات مرکزى و ولایتى که در آن اشتباه رشوت و فساد ادارى موجود باشد.
۵- مبارزه دوامدار علیه جرم رشوت و انواع فساد ادارى در ادرات مندرج جزء (۱) مادهْ سوم این قانون.
۶- سعى مستمر براى ایجاد ادارۀ سالم، کارآمد و مسؤول در برابر مردم در حدود صلاحیت.
۷- بازرسى از چگونگى حراست و مراقبت از اموال و سایر دارایى هاى عامه مطابق احکام قانون.
۸- جلب همکارى و کمک سایر ادارات دولتى به منظور از بین بردن فساد ادارى.
۹- شناسایى افراد و ادارات قانون شکن و معرفى آنها غرض تعقیب عدلى.
فصل دوم - وظائف و صلاحیت ها
مادۀ پنجم:
ادارهْ مبارزه علیه ارتشاء و فساد ادارى داراى وظائف ذیل میباشد:
۱- طرح پالیسى دولت در امر مبارزه علیه ارتشاْ و انواع فساد ادارى و تطبیق آن بعد از منظورى مقام ریاست دولت.
۲- ایجاد میکانیزم فعال و مؤثر جهت تطبیق احکام این قانون و نظارت بر اجراى آن.
۳- انجام مطالعات لازم جهت دریافت شیوه هاى مناسب بمقصد ایجاد ادارۀ سالم.
۴- تشخیص علل و اسبابیکه موجب ایجاد فساد در سیستم ادارهْ عامه میگردد.
۵- ارائۀ مشوره در مورد شیوه هاى استفاده معقول از امکانات مادى تخنیکى در امر جلوگیرى از فساد ادارى.
۶- بازرسى از امور مربوط به ارتشاْ و فساد در ادارات.
۷- ارائۀ گزارش منظم در مورد اجرااْت و دست آورد هاى اداره به مقام ریاست دولت.
۸- نشر راپور مفصل فعالیت هاى سالانۀ اداره جهت آگاهى عامه.
۹- ایجاد مرکز معلوماتى براى ثبت دارایى هاى مؤظفین خدمات عامه.
۱۰- تدویر کورس ها، سیمینار ها، ورکشاپ ها و کنفرانس ها غرض ارتقاء مؤثریت و ظرفیت کارى مربوط در مرکز و ولایات.
۱۱- برقرارى و توسعه مناسبات و تواْمیت ها با ادارات مماثل دول متحابه و مؤسسات بین المللى.
۱۲- پیشنهاد اتخاذ تدابیر لازم غرض ارتقاى مؤثریت کارى و شفافیت فعالیت هاى مالى و اقتصادى ادارات مرکزى و ولایتى.
۱۳- سائر وظائفى که از جانب رئیس جمهور به عهده آن گذاشته مى شود.
صلاحیت ها: ماده ششم:
اداره مبارزه علیه ارتشاْ و فساد ادارى داراى صلاحیت هاى ذیل میباشد.
۱- اتخاذ تصامیم عاجل جهت معر فى مظنونین جرایم ارتشاْ و فساد ادارى مندرج این قانون غرض تعقیب عدلى.
۲- تعقیب و حصول اطمینان از چگونگى تطبیق تصامیم مندرج جزء (۱) این ماده.
۳- حصول اطمینان از تطبیق و رعایت قوانینٌ، فرامین و سائر اسناد تقنینى در عرصهْ مبارزه علیه ارتشاْ و فساد ادارى.
۴- صدور هدایات در مورد متوقف ساختن اجرااْت اداراتیکه عدم شفافیت و مؤثریت آنها حین بازرسى تثبیت میگردد.
۵- در صورت لزوم ارزیابى مجدد اسناد بررسى شده.
۶- مطالبه اسناد مورد ضرورت از ادارات.
۷- دعوت مسؤولین ادارات داخلى و اهل خبره جهت توضیح و ارائه مشوره در مورد موضوعات تحت بررسى.
۸- جلب همکارى مسؤولین ادارات غرض رسیدگى به شکایات ناشى از فساد ادارى.
۹- حصول اطمینان از صحت حساب گیرى و حراست دارایى هاى عامه در ادارات تحت کار.
۱۰- بازرسى عینى از جریان فعالیت هاى مالى و اقتصادى ادارات و چگونگى تحقق مفاد قرارداد هاى عقد شدۀ ادارات با مؤسسات، شرکت ها و اشخاص انفرادى تدارک کنندۀ خدمات در صورت مظنون بودن مؤظفین آنها به ارتکاب جرایم مندرج این قانون.
فصل سوم - احکام متفرقه
تشکیل: مادهْ هفتم:
ادارهْ مبارزه علیه ارتشاْ و فساد ادارى داراى تشکیلات مرکزى و حوزوه وى میباشد که از طرف رئیس آن پیشنهاد و مطابق احکام قانون منظور میگردد.
رسیدگى به قضایاى ادارات محلى: ماده هشتم:
قضایاى ارتشاْ و فساد ادارى در ولایات و ولسوالى هاى مربوط آنها توسط مرکز حوزوى ادارۀ مبارزه علیه ارتشاْ و فساد ادارى که در ساحه آن قرار دارند، بازرسى میگردد.
همکارى ادارات: مادۀ نهم:
ادارات مکلف اند در تحقق اهداف مندرج این قانون با ادارۀ مبارزه علیه ارتشاء و فساد ادارى در موارد ذیل همکارى نمایند:
۱- فراهم آورى تسهیلات لازم براى مؤظفین ادارۀ مبارزه علیه ارتشاْ و فساد ادارى حین بازرسى موضوعات مورد نظر.
۲- ارئه معلومات و توضیحات لازم به مؤظفین ادارهْ مبارزه علیه ارتشاْ و فساد ادارى عندالمطالبه.
۳- توظیف کارکنان متخصص و مسلکى جهت همکارى با مؤظفین ادارۀ مبارزه علیه ارتشاْ و فساد ادارى حین بازرسى.
۴- ارائه گزارش در مورد تحقق نتایج بازرسى هاى قبلى و تطبیق هدایات و احکام مقامات ذیصلاح در میعادیکه از طرف ادارۀ مبارزه علیه ارتشاْ و فساد ادارى معین میشود.
تصویب لوایح: مادهْ دهم:
هیئت رهبرى ادارۀ مبارزه علیه ارتشاْ و فساد ادراى به منظور تطبیق بهتر احکام این قانون و تنظیم وظایف شعبات مربوط لوایح را وضع و تصویب مى نماید.
محرمیت اجرااْت: مادهْ یازدهم:
مؤظفین ادارۀ مبارزه علیه ارتشاْ و فساد ادارى مکلف اند از افشاْ اسناد و اسرار اداره خوددارى ورزند، در غیر آن تحت تعقیب عدلى قرار مى گیرد.
احکام جزایى قابل تطبیق: مادۀ دوازدهم:
(۱) مرتکبین جرائم مندرج در این قانون به شمول کارکنان ادارۀ مبارزه علیه ارتشاْ و فساد ادارى مطابق احکام قانون جزاْ و سایر قوانین نافذه مجازات مى گردند.
(۲) در صورتیکه براى یکى از تخلفات مندرج این قانون، در قانون جزاْ و سائر قوانین مجازات پیشبینى نگردیده باشد، محکمه صلاحیت دارد مرتکب را با نظرداشت حالات ارتکاب جرم تعزیر نماید.
وظایف مراجع عدلى: مادۀ سیزدهم:
مراجع تعقیب عدلى و قضایى و سایر ادارات ذیربط از اجرااْت مربوط در مورد جرایم مندرج این قانون در موعد معینه به ادارۀ مبارزه علیه ارتشاْ و فساد ادارى اطلاع میدهند.
عدم تداخل در وظایف: مادۀ چهاردهم:
احکام این قانون وظایف و صلاحیت هاى مندرج در اسناد تقنینى نافذۀ سائر ادارت دولتى را اخلال نمى نماید.
مادۀ پانزدهم:
این قانون از تاریخ توشیح نافذ و در جریدۀ رسمى نشر گردد.
فرمان
رئیس دولت انتقالى اسلامى افغانستان در مورد انفاذ قانون مبارزه با ارتشاء و فساد ادارى
شماره: (۷۷) تاریخ: ۷، ۷، ۱۳۸۳
مادهْ اول :
قانون مبارزه با ارتشاْ و فساد ادارى را که به اساس مصوبهْ شماره (۳۰) مؤرخ ۶،۷، ۱۳۸۳ از طرف مجلس عالى وزراء به داخل (۳) فصل و (۱۵) ماده تصویب گردیده، توشیح میدارم.
مادهء دوم:
این فرمان از تاریخ توشیح نافذ و در جریدهْ رسمى نشر گردد.
حامد کرزى
